پیشگیری از سرطان پستان

در زنان خاصی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پستان قرار دارند، می‌توان برای کمک به کاهش این خطر از داروهای خاصی استفاده کرد.

تاموکسیفن و رالوکسیفن

تاموکسیفن و رالوکسیفن تنها داروهایی هستند که در ایالات متحده برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان تأیید شده‌اند. مطالعات نشان داده‌اند که این داروها خطر ابتلا به سرطان پستان را در زنان با خطر بالاتر از حد متوسط کاهش می‌دهند. البته این داروها می‌توانند خطرات و عوارض جانبی خاص خود را داشته باشند.

هر دوی این داروها، تعدیل‌کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن (SERMs) هستند. این داروها تنها در برخی از بافت‌های بدن بر علیه هورمون استروژن عمل کرده (یا آن را مسدود می‌کنند)، اما تأثیری بر دیگر بافت‌ها ندارند. از آنجایی که استروژن می‌تواند باعث رشد سلول‌های سرطان پستان شود، هر دوی این داروها با مسدود کردن دریافت استروژن در سلول‌های پستان، به کاهش خطر سرطان کمک می‌کنند.

این داروها بیشتر به دلایل دیگر استفاده می‌شوند:

• تاموکسیفن: عمدتاً برای درمان سرطان پستان با گیرنده هورمونی مثبت استفاده می‌شود.
• رالوکسیفن: بیشتر برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان در زنان یائسه استفاده می‌شود.

هنگامی که از این داروها برای کاهش خطر سرطان پستان استفاده می‌شود، طول مدت مصرف معمولاً ۵ سال است. هر دو دارو قرص‌هایی هستند که یک بار در روز مصرف می‌شوند؛ البته تاموکسیفن به شکل مایع نیز موجود است. رالوکسیفن فقط برای زنان یائسه تأیید شده است، اما تاموکسیفن گزینه‌ای برای زنان یائسه و همچنین آن‌هایی است که این مرحله را پشت سر نگذاشته‌اند.

تأثیر این داروها بر خطر ابتلا به سرطان پستان در مطالعات مختلف متفاوت بوده است. هنگامی که نتایج همه مطالعات با هم جمع شوند، این داروها می‌توانند حدود ۴۰٪ (بیش از یک‌سوم) این خطر را کاهش دهند.

اگرچه این میزان کاهش خطر قابل توجه به نظر می‌رسد، اما بدین معنی نیست که همه باید از آن استفاده کنند. انتخاب این راه پیشگیری به میزان خطر اولیه شما بستگی دارد. پزشک شما می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را بر اساس عواملی مانند سن، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی تخمین بزند و به شما کمک کند تا متوجه شوید که آیا مصرف این داروها برای شما مفید است یا نه.

عوارض جانبی احتمالی تاموکسیفن و رالوکسیفن

• علائم یائسگی: شایع‌ترین عوارض جانبی این داروها علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه است. تاموکسیفن همچنین می‌تواند باعث خشکی و ترشحات واژن شود. دوره قاعدگی در زنانی که قبل از یائسگی تاموکسیفن مصرف می‌کنند، ممکن است نامنظم یا حتی متوقف شود. اگرچه اغلب پس از قطع دارو، قاعدگی دوباره شروع می‌شود، اما همیشه این‌طور نیست و برخی از زنان یائسه می‌شوند.
• لخته شدن خون: هم تاموکسیفن و هم رالوکسیفن خطر ایجاد لخته خون در ورید پا (ترومبوز وریدی عمقی) یا در ریه‌ها (آمبولی ریه) را افزایش می‌دهند. این لخته‌ها گاهی اوقات می‌توانند باعث مشکلات جدی و حتی مرگ شوند. خطر کلی این عارضه در طی ۵ سال درمان کمتر از ۱٪ تخمین زده شده است. به همین دلیل این داروها برای افرادی که سابقه لخته شدن خون دارند توصیه نمی‌شود.
• سرطان‌های رحم: از آنجایی که تاموکسیفن در رحم مانند استروژن عمل می‌کند، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های رحم، از جمله سرطان آندومتر و سارکوم رحم را افزایش دهد. این افزایش خطر بیشتر بر زنان بالای ۵۰ سال تأثیر می‌گذارد. اگر تاموکسیفن مصرف می‌کنید و خونریزی واژینال یا لکه‌بینی غیرطبیعی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این‌ها علائم احتمالی سرطان رحم هستند. رالوکسیفن با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیست.

مهارکننده‌های آروماتاز (AIs)

برای زنان یائسه که در معرض خطر بالاتر از حد متوسط هستند، ممکن است به‌جای تاموکسیفن یا رالوکسیفن، داروهایی به نام مهارکننده‌های آروماتاز (AIs) پیشنهاد شود.

مهارکننده‌های آروماتاز با متوقف کردن آنزیم آروماتاز در بافت چربی، از تبدیل هورمون‌های دیگر به استروژن جلوگیری کرده و سطح آن را کاهش می‌دهند. این داروها مانع از ساخت استروژن توسط تخمدان‌ها نمی‌شوند، به همین دلیل، عمدتاً برای زنانی که یائسه شده‌اند تجویز می‌شوند.

AIهایی که نقششان در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان مشخص شده است عبارت‌اند از:

• آناستروزول (آریمیدکس)
• اگزمستان (آروماسین)

این داروها، مانند تاموکسیفن، بیشتر برای درمان سرطان گیرنده هورمونی مثبت استفاده می‌شوند. هنگامی که برای اهداف پیشگیرانه استفاده می‌شوند، طول مدت مصرف معمولاً ۵ سال است.

با اینکه این داروها در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان مورد تأیید FDA نیستند، اما برخی از گروه‌های متخصص آن‌ها را به‌عنوان گزینه‌هایی (همراه با تاموکسیفن و رالوکسیفن) برای زنان یائسه‌ای که در معرض خطر هستند، در نظر می‌گیرند.

خطرات و عوارض جانبی مهارکننده‌های آروماتاز

• شایع‌ترین عوارض جانبی AI علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن است.
• این داروها همچنین می‌توانند باعث درد عضلات و مفاصل شوند که گاهی آن‌قدر جدی است که باعث قطع مصرف دارو می‌شود.
• برخلاف تاموکسیفن و رالوکسیفن، AIها می‌توانند فرایند نازک شدن استخوان‌ها را تسریع کرده و منجر به پوکی استخوان شوند. به‌همین دلیل، پزشکان اغلب قبل از شروع مصرف، بررسی تراکم استخوان را توصیه می‌کنند.
• AI می‌تواند میزان کلسترول را نیز افزایش دهد، بنابراین زنانی که از قبل بیماری قلبی دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات قلبی باشند.