سرطان پستان، پس از سرطان پوست، شایع‌ترین نوع سرطان در میان زنان است. در این بیماری، سلول‌های بدخیم سرطانی در بافت‌های پستان شکل می‌گیرند. عواملی مانند سابقه خانوادگی، افزایش سن، تشخیص قبلی سرطان پستان و داشتن بافت پستان متراکم می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
اهمیت غربالگری سرطان پستان
هرچه سرطان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر و شانس بهبودی و زنده‌مانی فرد بیشتر خواهد بود. در نتیجه، انجام آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص سرطان پستان هم در افراد سالم و هم در افرادی که در معرض خطر متوسط قرار دارند و هنوز علائمی از سرطان در آنها مشاهده نشده، بسیار مهم و حیاتی است. زیرا به تشخیص زودهنگام بیماری کمک شایانی می‌کند.
دستورالعمل‌های غربالگری سرطان پستان
زمان شروع غربالگری، نوع آزمایش و فواصل انجام آن به سن و عوامل خطر فردی بستگی دارد. انجمن سرطان آمریکا (ACS) برای زنانی که در معرض خطر متوسط هستند، دستورالعمل‌های زیر را ارائه می‌دهد:
- زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله: این افراد می‌توانند در صورت تمایل، غربالگری سالانه با ماموگرافی را آغاز کنند، به‌ویژه اگر عوامل خطری در آنها وجود داشته باشد.
- زنان ۴۵ تا ۵۴ ساله: توصیه می‌شود که سالی یک‌بار ماموگرافی انجام دهند.
- زنان ۵۵ ساله و بالاتر: توصیه می‌شود هر دو سال یک‌بار ماموگرافی انجام دهند، اما در صورت تمایل یا وجود عوامل خطر، می‌توانند غربالگری را به‌صورت سالانه ادامه دهند.
در صورتی که فرد، دارای سابقه خانوادگی قوی در ابتلا به سرطان پستان باشد و یا در نتایج آزمایش ژنتیک وی مشخص شود که دارای جهش ژنتیکی BRCA1 یا BRCA2 است، خطر ابتلا به سرطان پستان بالاتر خواهد بود و ممکن است شروع غربالگری در سنین پایین‌تر و با روش‌های تکمیلی توصیه شود.
آزمایش‌های غربالگری رایج
- خودآزمایی پستان: اگرچه خودآزمایی دیگر به‌عنوان یک ابزار تشخیصی رسمی توصیه نمی‌شود، اما آگاهی از ظاهر و حس طبیعی پستان‌ها به شما کمک می‌کند تا هرگونه تغییر غیرعادی را به‌سرعت تشخیص داده و به پزشک اطلاع دهید.
- معاینات بالینی پستان: معاینه فیزیکی توسط پزشک یا متخصص می‌تواند به شناسایی توده‌ها و ناهنجاری‌هایی کمک کند که ممکن است در روش‌های دیگر نادیده گرفته شوند.
- ماموگرافی: این روش رایج‌ترین و اصلی‌ترین آزمایش غربالگری است. ماموگرافی با استفاده از دوز پایین اشعه ایکس، تصاویری از بافت پستان تهیه می‌کند و می‌تواند تومورهای بسیار کوچک و غیرقابل لمس را شناسایی کند.
- سونوگرافی پستان: سونوگرافی اغلب برای بررسی دقیق‌تر نواحی مشکوکی که در ماموگرافی یا معاینه بالینی یافت شده‌اند، به کار می‌رود. این روش به‌دلیل عدم استفاده از اشعه، برای زنان جوان و باردار گزینه‌ای ایمن و مناسب است.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): این روش معمولاً برای زنانی که در معرض خطر بالای سرطان پستان هستند، به‌عنوان یک ابزار تکمیلی در کنار ماموگرافی استفاده می‌شود و جایگزین آن نیست.
- نمونه‌برداری (بیوپسی): اگر نتایج آزمایش‌های غربالگری مشکوک باشند، نمونه‌برداری از بافت پستان و بررسی ساختار سلول ها در آزمایشگاه انجام می‌شود. این روش، تنها راه برای تشخیص قطعی سرطان است که در آن، سلول‌ها زیر میکروسکوپ از نظر وجود بدخیمی بررسی می‌شوند.
تکنیک‌های نوین غربالگری
پزشکی همواره در حال پیشرفت است و روش‌های جدید با دقت بالا برای غربالگری در حال توسعه هستند:
- MRI سریع (Fast MRI): یک نسخه سریع‌تر از MRI استاندارد که به‌عنوان یک ابزار غربالگری امیدوارکننده در حال بررسی است.
- ماموگرافی انتشار پوزیترون (PEM): این روش جنبه‌های ماموگرافی و اسکن PET را ترکیب می‌کند تا تصویری دقیق از فعالیت سلولی ارائه دهد.
- ماموگرافی با کنتراست تقویت‌شده (CEM): در این روش، با تزریق ماده حاجب، تشخیص نواحی غیرطبیعی در بافت پستان با وضوح بیشتری امکان‌پذیر می‌شود.